Een bakerse cyste en artrose in de knie.

Bakerse cyste en knie artrose

Een bakerse cyste is een zwelling in de knieholte, deze is altijd het gevolg van een andere blessure in de knie. Denk hierbij aan artrose in de knie of schade aan bijvoorbeeld de meniscus. Fysiotherapie bij een bakerse cyste is vooral gericht op het verminderen van symptomen en het verbeteren van de verschillende functies in de knie zoals mobiliteit, kracht en stabiliteit. Een bakerse cyste komt relatief vaak voor bij mensen met knie artrose. Wellicht ken je iemand die ermee te maken heeft of ben je zelf die persoon. In dit artikel nemen we je mee over hoe wij met deze klachten om gaan. 

Een bakerse cyste (ook wel popliteale cyste) is een zwelling in de knieholte. Vaak is de verdikking van buitenaf te voelen of zelfs te zien, en brengt het een gevoel van stijfheid/stramheid met zich mee. Ook kun je pijnklachten ervaren tijdens dagelijkse activiteiten of sport, maar ook tijdens het volledig strekken of buigen van de knie. Een bakerse cyste ontstaat door een overproductie van synovium in het kniegewricht. Het synovium is een dun membraan met vloeistof die ervoor zorgt dat ons kniegewricht soepel kan bewegen. Dit membraan noemen we ook wel een slijmbeurs. Verder heeft het een schokdempende functie en draagt het bij aan het afvoeren van afvalstoffen en het heeft een voedende rol voor het kraakbeen. Op zichzelf erg nuttig dus! Toch kan het bij irritatie zorgen voor klachten in de knie. Hierbij zien we dat het lichaam een overvloed aan synovium gaat produceren waardoor er een ophoping ervan ontstaat. In veel gevallen gebeurt dit aan de achterzijde van de knie. Dit omdat het membraan waar het vocht van afkomstig is hier ligt. In tegenstelling tot veel andere van deze slijmbeurzen heeft de popliteale slijmbeurs een soort open verbinding met het gewrichtskapsel(bindweefsel) van de knie. Er ontstaat dan een soort ventiel achtige situatie waarin vocht wel naar buiten kan, maar niet meer terug kan. Vermoedelijk komt dit door activiteit van de hamstring- en kuitspier aan de binnenzijde (mediale zijde) van respectievelijk het bovenbeen en onderbeen. Als het been buigt lijkt er een opening te ontstaan waardoor het vocht onder druk in de slijmbeurs loopt. Bij een strekking van het been sluit de ruimte zich waardoor het vocht als het ware gevangen blijft zitten in de slijmbeurs. Normaal is deze hoeveelheid vocht niet groot en kan prima opgenomen worden. Bij overproductie van synoviaal vocht lukt dit niet waardoor de druk zich opbouwt en de zwelling ontstaat.

Uit onderzoek weten we ondertussen dat een bakerse cyste eigenlijk nooit een op zichzelf staand probleem is. Het is in principe vrijwel altijd (in >94%) een gevolg van een ander onderliggend, gewricht gerelateerd probleem. Zo kan er sprake zijn van schade aan de meniscus, reumatoïde artritis of artrose. Bij de populatie mensen met artrose wordt in 20-40% van de gevallen gezien dat een bakerse cyste aanwezig is. Het is gebleken dat dit percentage stijgt naarmate de leeftijd stijgt en de mate van artrose toeneemt. Ook kwam uit onderzoek naar voren dat een bakerse cyste vaker werd gezien bij mensen met een hoger BMI én fysiek zwaar werk, dan bij mensen met een lager BMI en fysiek minder belastend werk. 

De oplossing lijkt misschien ver weg, want artrose als onderliggende oorzaak, dat lossen we niet op, toch? Gelukkig zijn er voldoende opties beschikbaar om een adequate behandeling op te starten. Ten eerste kan het erg effectief zijn aan de slag te gaan met het lichaamsgewicht. Een lager BMI wordt zorgt voor minder klachten van een bakerse cystes. Daarnaast weten we ook dat een lager (gezond) BMI klachten verminderend kan werken bij artrose. Win-win, toch? Om dit te realiseren kun je in gesprek gaan met je fysiotherapeut. Zij kunnen je in grote lijnen echt wel adviseren in de do’s en don’ts als het gaat om een gezond voedingspatroon. Heb je behoefte aan intensievere begeleiding om te werken naar een beter passend lichaamsgewicht? Dan kun je altijd begeleiding aanvragen bij een voedingsdeskundige. Naast het stukje lichaamsgewicht is een balans tussen belasting en herstel ook enorm belangrijk. Het is absoluut van belang om in beweging te blijven, maar niet te overbelasten. Waar voor jou de juiste balans ligt is altijd een zoektocht. Je fysiotherapeut kan je hier in adviseren en coachen. Daarnaast is het van belang de belastbaarheid van de spieren rondom de knie te verbeteren. Enerzijds omdat we weten dat, naarmate de leeftijd stijgt, de belastbaarheid zal gaan afnemen. Anderzijds omdat we weten dat het laten toenemen van de belastbaarheid kan zorgen voor een sterke afname van artrose-gerelateerde klachten en dus bijdraagt aan een betere kwaliteit van leven. 

Nog vrij recent is een onderzoek gepubliceerd waarbij verschillende groepen zijn vergeleken. Namelijk een groep mensen met artrose in de knie, en een groep mensen met artrose in de knie én een bakerse cyste. Deze groepen zijn behandeld door waar nodig vloeistof uit de knie te halen en vervolgens de injecteren met hyaluronzuur en/of corticosteroïden. Er werden goede resultaten gevonden waarbij naar voren kwam dat mensen minder pijnklachten ervaarde en beter konden functioneren in het dagelijks leven. 

Conclusie
We kunnen dus zeggen dat er meerdere factoren bijdragen aan het ontstaan van een bakerse cyste, maar dat de cyste op zich altijd secundair is. Tijdens de behandeling van de klachten moeten we verder kijken dan de cyste zelf en zijn er verschillende mogelijkheden om het gewenste resultaat, namelijk minder klachten, te behalen. Mogelijk zou een vorm van medicatie(injectie) beleid kunnen bijdragen, maar er moet ook ondertussen aan de andere doelen(lichaamsgewicht, belastbaarheid enz) gewerkt worden. 

Blijf op de hoogte