Opereren of toch weer naar de fysiotherapeut bij artrose
Iedereen weet dat Artrose een grote impact heeft op je dagelijks leven. Soms kun je de dingen die je leuk vindt niet meer uitvoeren zoals je graag zou willen. Om deze reden is het belangrijk om te weten welke behandelopties er beschikbaar zijn om zo goed als mogelijk door het dagelijkse leven te kunnen gaan. Wat zijn de voor en nadelen van Fysiotherapie bij artrose klachten.Maar ook wanneer kies je dan toch uiteindelijk voor een operatie om bijvoorbeeld het aangedane gewricht te vervangen door een knie- of heupprothese? We nemen het allemaal met je door in deze blog.
Wat is artrose en waarom doet artrose pijn?
Artrose is een aandoening van het kraakbeen. Waar de kwaliteit van het kraakbeen minder zal worden of er kunnen zelfs delen van het kraakbeen verdwijnen. Dit leidt in veel gevallen tot klachten en pijn in en rondom het gewricht. Maar vaak niet om de reden die je denkt. Artrose zelf heeft namelijk geen zenuwweefsel of bloedvaten. Hierdoor kan kraakbeen geen reden zijn voor pijn. De pijn bij artrose komt tot stand door een ontstekingsproces als gevolg van deze afname in kraakbeen. Spieren, pezen en andere weefsels raken hierdoor geïrriteerd en geven klachten. Een andere belangrijke reden is de beschadiging of kwetsbaarheid van het sub-chondraal bot. Dit is het bot direct onder het kraakbeen. Dit kan klachten geven door de wrijving die ontstaat door het ontbreken van kraakbeen. Uit onderzoek weten we dat wanneer er sprake is van letsel van het subchondraal bot, dit een indicatie is voor artrose.
We weten dat vocht ofwel hydrops in het gewricht een belangrijke factor is die bijdraagt aan pijnklachten bij artrose. Dit vocht wordt veroorzaakt door het synovium. Normaal gesproken produceert het synovium een bepaalde hoeveelheid vocht om het kraakbeen te voorzien van voedingsstoffen en smering van het gewricht. Bij artrose gaat het synovium door de ontsteking als het ware in een overproductie. Dit zorgt dus voor de zwelling en pijn in een gewricht met artrose. Ook zien we dat het vocht van een mindere kwaliteit is en hierdoor neemt de wrijving juist toe in het gewricht, wat weer tot meer klachten kan leiden.
Artrose is veel meer dan alleen maar slijtage. Het is een sluimerend ontstekingsproces met alle gevolgen die daar bijhoren. Tot op heden hebben we geen wondermiddel om artrose te verhelpen. Maar we weten ondertussen wel dat het beheren van dit ontstekingsproces een cruciale rol speelt in de omgang met artrose.
Fysiotherapie bij artrose
Vaak is fysiotherapie een logische eerste stap om te starten met behandeling van klachten van artrose. We weten dat artrose een chronische aandoening is die niet zomaar overgaat. Maar met de juiste behandeling kan er goed met deze klachten worden omgegaan. Vanuit de fysiotherapie kijken we vooral naar functie en hoe we deze kunnen verbeteren. Dat is de kracht van fysiotherapie. Er is bijna altijd wel een aangrijpingspunt om wat te verbeteren. Een van de functies waar we invloed op hebben is mobiliteit, ofwel de bewegelijkheid van het gewricht. In de knie is bijvoorbeeld het goed kunnen strekken van cruciaal belang voor een normaal looppatroon.
Wanneer dit niet het geval is, kunnen klachten zich opstapelen en worden deze klachten verergerd. Met het mobiliseren kunnen we dan de strekfunctie van de knie behandelen. Naast mobiliteit is kracht ook een functie die we kunnen beïnvloeden met fysiotherapie. Meer spierkracht zorgt voor meer draagkracht en kan de reactiviteit van artrose klachten verminderen. Een betere coördinatie en balans maken activiteiten zoals wandelen, opstaan en draaien veiliger uit te voeren. Ook kan pijn worden verminderd door zachte mobilisaties, massage en specifieke oefentherapie. Bewegen is een natuurlijke pijnstiller doordat er verschillende stofjes vrijkomen, ook wel endorfines. Met een goed plan kan fysiotherapie dus zeker bijdragen aan het verminderen van klachten en kan een operatie aan het gewricht uitstellen. Fysiotherapie kan effectief zijn maar vereist wel een langdurige inzet en regelmatige sessies om dit te kunnen bereiken. Er wordt vooral gekeken naar welke specifieke functies van het gewricht verbeterd kunnen worden en wat je hiervoor nodig hebt. Bekijk de opties voor onze vitaliteitsclub eens.
Een tussenstap bij klachten van artrose
Wanneer fysiotherapie niet voldoende resultaten geeft is het niet direct noodzakelijk om je te laten opereren. Er zijn nog verschillende opties die overwogen kunnen worden. Een van deze opties is een injectie met hyaluronzuur. De naam van dit medicijn is ostenil. Ostenil bevat hyaluronzuur en wordt veel gebruikt in de behandeling van artrose klachten bij met name knie- en heupartrose. Naast dat de hyaluronzuur zorgt voor meer smering en bescherming van de gewrichtsoppervlakte zit er ook een ontstekingsremmende vloeistof bij. Dit zorgt naast het soepeler bewegen ook weer voor een tempering van het ontstekingsproces, wat kenmerkend is voor artrose. Dit wordt vaak gezien als een tussenoplossing voor mensen die nog niet toe zijn aan een gewrichtsvervangende operatie. Ostenil kan goed worden gecombineerd met fysiotherapie. Het sluit elkaar dus niet uit. De injectie vermindert in de meeste gevallen de ontstekingspijn en zorgt ervoor dat er op een vriendelijke manier geoefend kan worden. Dit versterkt vaak het effect van de fysiotherapie.
Een belangrijke andere optie die ook gecombineerd kan worden met fysiotherapie is het gebruik van de meer bekende ontstekingsremmende medicatie zoals ibuprofen, naproxen en mogelijk diclofenac. Deze vorm van medicatie helpt om het ontstekingsproces tegen te gaan en pijn te kunnen beheersen om je dagelijkse activiteiten uit te kunnen voeren. Overleg dit altijd wel met je huisarts of behandelend specialist. Langdurig gebruik van NSAID’s kunnen vervelende bijwerken met zich meebrengen.
Wanneer is een operatie nodig bij artrose?
Wanneer eerdere behandelingen zoals fysiotherapie, medicatie en leefstijlveranderingen niet meer het gewenste effect hebben, kan een operatie op de lange termijn een uitkomst zijn. Dit geldt vooral voor artrose in een vergevorderd stadium, waarbij de klachten dusdanig beperkt zijn dat veel normale dagelijkse activiteiten niet meer mogelijk zijn. In veel gevallen, vooral bij artrose in de heup of knie, is een gewrichtsvervanging (knie- of heupprothese) mogelijk. Dit staat in de volksmond ook wel bekend als een nieuwe knie of een nieuwe heup.
Het besluit om tot een operatie over te gaan is geen keuze die je zelfstandig maakt. Je kunt niet zelfstandig kiezen om geopereerd te worden. Deze beslissing wordt altijd in samenspraak met een specialist genomen en is afhankelijk van meerdere factoren, zoals de ernst van de klachten, de impact op je dagelijks leven, maar ook de effectiviteit van eerdere behandelingen. Een operatie kan zorgen voor een structurele vermindering van klachten en een verbetering van de levenskwaliteit, maar brengt ook risico’s met zich mee.
Het succes van een gewrichtsvervanging is wisselend, maar voor een heel groot deel succesvol. Voor heupprothese is het succespercentage hoger dan bij een nieuwe knie. Veel mensen met een heupprothese ervaren een zogenaamde ‘forgotten hip’, waarbij de heup na verloop van tijd weer als normaal aanvoelt en men geen beperkingen meer ervaart. Mensen vergeten letterlijk aan welk been de operatie heeft plaatsgevonden. Statistieken tonen aan dat ongeveer 90-95% van de patiënten met een heupprothese tevreden is met het resultaat, terwijl dit percentage bij knievervangingen rond de 80-85% ligt. Ondanks deze goede resultaten kan een deel van de patiënten nog steeds pijn of beperkingen ervaren na een knieoperatie.
Revalidatie na een operatie: hoe werkt het?
Revalidatie is een essentieel onderdeel van het herstel na een operatie. Het helpt je om de beweging van je gewricht weer geleidelijk op te bouwen, spierspanning te verminderen en langdurige resultaten te behalen. In Tilburg kun je terecht bij gespecialiseerde revalidatiecentra voor een op maat gemaakt programma, dat intensieve begeleiding biedt bij het herwinnen van mobiliteit en kracht.
Fysiotherapie en een operatie gaan vaak hand in hand bij knieartrose en heupartrose
Of fysiotherapie of een operatie de beste behandeloptie is, hangt volledig af van jouw specifieke situatie. Fysiotherapie is vaak een eerste stap om op een minder ingrijpende manier de mobiliteit te verbeteren en pijn te verlichten. Wanneer fysiotherapie niet het gewenste resultaat oplevert, kan een operatie overwogen worden als opvolgende behandeling.
Een artrose specialist kan samen met jou de situatie beoordelen en een behandelplan opstellen dat het beste bij jouw behoeften past. Hierbij worden de voor- en nadelen van elke behandeling zorgvuldig afgewogen, zodat je samen tot een weloverwogen beslissing komt.
Het behandeltraject bij artrose is meestal een combinatie van verschillende stappen. Fysiotherapie is vaak de eerste, minder ingrijpende behandeling die kan helpen om klachten van artrose te verminderen. Wanneer deze behandelingen onvoldoende verlichting geven, kan een operatie een meer structurele oplossing zijn. Dit vraagt wel om een intensief hersteltraject met soms helaas ook tegenvallende resultaten.
Welke keuze er ook gemaakt wordt, het is belangrijk om goed op de hoogte te zijn van de voordelen en risico’s van beide opties. Met de juiste begeleiding en een passend revalidatieplan kan de kwaliteit van leven in elk geval aanzienlijk verbeteren.
Richie Brouwer
Fysiotherapeut Vief leven
Ieder mens is anders, en ieders artroseklachten eveneens. Het is daarom zo belangrijk om persoonsgericht te werk te gaan en de persoonlijke doelen en behoeftes in kaart te brengen. Onderbouwd met wetenschap en informatie kunnen we fysiotherapie zo efficiënt en doelgericht mogelijk aanbieden. Door daarnaast ook nog eens ons resultaat te meten, zijn we transparant en weten we wat we samen hebben bereikt.