Artrose: meer dan gewoon slijtage
Veel mensen die bij ons komen, stellen vroeg of laat dezelfde vraag: “Artrose is toch gewoon slijtage?” Het klinkt aannemelijk – gewrichten worden intensief gebruikt en slijten met de tijd. Maar het medische beeld is inmiddels veel genuanceerder. Artrose is géén simpel slijtageproces, en het goede nieuws is dat je er zélf veel aan kunt doen om vitaal te blijven.
Wat gebeurt er bij artrose?
Artrose is een chronische aandoening van het hele gewricht. Niet alleen het kraakbeen verandert, maar ook het onderliggende bot, het gewrichtskapsel en zelfs ontstekingscellen van het afweersysteem zijn betrokken. Volgens de recente NICE-richtlijn over artrose (NG226, 2022) is het een biologisch actief proces waarin meerdere weefsellagen uit balans raken.
Die verstoring veroorzaakt pijn bij bewegen, startstijfheid, zwelling of een warm gevoel en soms ook verlies van kracht of mobiliteit. Opvallend is dat deze klachten kunnen wisselen: de ene dag loop je met gemak een stukje, de volgende dag voelt hetzelfde stuk als een hele uitdaging.
Waarom artrose geen ‘slijtage’ is.
Dankzij geavanceerde beeldvorming zoals MRI zien we tegenwoordig veel meer dan vroeger op de klassieke röntgenfoto’s. Zo blijkt dat pijn bij artrose niet alleen komt door kraakbeenverlies, maar vaak juist door twee andere factoren: ontstekingen in het gewricht en zogenaamde bone marrow lesions of botoedeem.
Botoedeem is een vochtophoping in het bot net onder het kraakbeen. Dit wijst op overbelasting en een actieve reactie van het botweefsel. Felson en collega’s (2001) toonden aan dat dit sterk samenhangt met pijn én met het verdere verloop van artrose. Later bevestigde Roemer et al. (2009) dat de aanwezigheid van deze afwijkingen op MRI een voorspeller is voor kraakbeenslijtage en gewrichtsvernauwing.
Daarnaast speelt ontstekingsactiviteit een rol. De gewrichtscellen kunnen tijdelijk een ‘flare-up’ veroorzaken, waarbij het gewricht warm, stijf of gezwollen aanvoelt. Dit verklaart waarom klachten bij artrose grillig verlopen, ook zonder directe aanleiding.
Hoe beïnvloedt dit je dagelijks leven?
Bij artrose in de knie merken veel mensen dat traplopen moeizamer gaat, opstaan uit een stoel meer moeite kost, of dat lang wandelen of fietsen pijnlijk wordt. De knie kan kraken of wat stroef aanvoelen. Heupartrose uit zich vaker in pijn rond de lies, bil of het bovenbeen. Ook draaien in bed of je schoenen aantrekken kan steeds lastiger worden.
Deze klachten hebben invloed op je vrijheid en zelfstandigheid. Bij Vief Leven Tilburg spreken we dagelijks mensen die hierdoor minder bewegen, sociale activiteiten vermijden of het vertrouwen in hun lichaam verliezen. Toch is er goed nieuws: je kunt veel doen om weer grip te krijgen.
Wat kun je zelf doen?
Internationale richtlijnen zoals die van OARSI (2022) benadrukken het belang van actieve conservatieve behandeling. Dat betekent onder andere dat blijven bewegen – ook met pijn – juist essentieel is. Niet forceren, maar wél opbouwen.
Beweging helpt het gewricht soepel te houden, vermindert ontstekingsactiviteit en stimuleert het kraakbeen. Spierversterking rond knie of heup biedt extra steun. Tegelijkertijd is het belangrijk om overbelasting te voorkomen door activiteiten slim te doseren. Leefstijl speelt ook een rol: een gezond gewicht vermindert de druk op het gewricht en verlaagt de ontstekingsgevoeligheid van het hele lichaam.
Bij Vief Leven geloven we in een praktische aanpak met aandacht voor beweeggedrag, balans, herstelmomenten en vooral: zelfregie.
En na een knie- of heupprothese?
Heb je een knie- of heupprothese gekregen? Dan is het herstel pas net begonnen. Een nieuwe knie of heup neemt de oorzaak van de pijn vaak weg, maar vraagt wel om aanpassing van het lichaam. We begeleiden bij Vief Leven dagelijks mensen die opnieuw leren bewegen, die hun kracht willen opbouwen of hun oude hobby’s weer willen oppakken. Of dat nu fietsen, tuinieren of een verre reis is – we zoeken samen naar een nieuw evenwicht.
Tot slot
Artrose is dus geen eenvoudige slijtage, maar een complex samenspel van ontsteking, overbelasting en structurele veranderingen in het gewricht. Pijn komt vaak niet van ‘versleten kraakbeen’, maar van actieve processen zoals botoedeem of ontsteking.
Toch is er veel mogelijk. Met de juiste begeleiding, aandacht voor beweging en gezonde keuzes houd je grip op je leven – ook met artrose of na een gewrichtsvervanging.
Heb jij artrose in je knie of heup, of ben je herstellende van een prothese? Deel gerust jouw verhaal, of kom eens kennismaken bij Vief Leven Tilburg. Samen bouwen we aan een vitaal en zelfstandig leven, op jouw tempo.
Ruben Luijkx
Founder Vief leven
Als oprichter van Vief leven met artrose en ondernemer zijn we met onze praktijk vastberaden om een positieve impact te hebben op de maatschappij met het bieden van mensgerichte zorg. Met Vief leven met artrose streven we naar laagdrempelige fysiotherapie met een hoge kwaliteit en toegankelijk voor iedereen.
Ik geloof sterk in het begrijpen van de unieke doelen en behoeften van mensen met artrose gerelateerde klachten. Vief leven is een vetrouwde omgeving waarin deze doelstellingen behaald kunnen worden.
Vief Leven
Met Vief Leven willen we mensen met artrose voorzien van kracht en kennis om zo weer grip te krijgen op hun eigen gezondheid en vrijheid in het leven.