ARTROSE EN FYSIOTHERAPIE
Een inleiding in artrose
Artrose is een aandoening van het gewricht. In dit gewricht neemt de kwaliteit van het kraakbeen af. Ook is er sprake van een sluimerend ontstekingsproces wat zorgt voor de pijnklachten. Het kraakbeen zelf heeft geen sensoren of zenuwen die pijn kunnen waarnemen. Het zijn vooral de structuren om het kraakbeen heen die voor de pijn zorgen. Denk hierbij aan het bot, gewrichtskapsel, pezen en spieren rondom bijvoorbeeld het kniegewricht. De beweeglijkheid van het gewricht is ook aangetast en wordt geleidelijk minder. De symptomen zijn vooral; opstart stijfheid, crepitaties (klikken, knarsen) van het gewricht en pijn. Het aantal mensen met klachten van artrose zal de aankomende jaren sterk gaan stijgen. Om deze reden nemen het aantal operaties voor bijvoorbeeld een nieuwe knie of nieuwe heup ook toe. Op dit moment zijn er ongeveer 500.000 mensen in Nederland met artrose gerelateerde klachten. Waarom sommige mensen klachten van artrose ontwikkelen en andere een stuk minder is nog redelijk een vraagteken. Wel is er bewijs dat een deel ook erfelijk bepaald is. Dit is zeker het geval bij vroegtijdige klachten, wanneer mensen op een relatief jonge leeftijd klachten krijgen van artrose. De mate van artrose en de achteruitgang van de conditie van het gewricht hoeven niet altijd iets te zeggen over de mate van pijnklachten. Het kan dus zijn dat iemand met een mildere vorm van artrose op bijvoorbeeld een foto of MRI relatief veel pijn heeft en iemand met veel artrose weinig klachten ervaart. Op basis hiervan kunnen we stellen dat de mate van ofwel de hoeveelheid artrose niet altijd iets hoeft te zeggen over de ervaren klachten. Om deze reden zegt een röntgenfoto niet alles over de ervaren pijn en de eventuele beperkingen in het dagelijks leven en ook niet over de juiste behandeling.
Wat zijn de risicofactoren op het verkrijgen van artrose?
Ondanks dat we nog niet alle antwoorden hebben weten we wel dat er een aantal factoren zijn die bijdragen aan het ontstaan van artrose. Naarmate we ouder worden neemt de kans op artrose toe. Van de buitenkant krijgen we ook grijze haren en meer rimpels, het zou gek zijn wanneer de binnenkant van ons lichaam niet onderhevig is aan een bepaald verouderingsproces. Tot een bepaalde hoogte is het dus normaal om artrose te krijgen. Buiten dat artrose dus onderdeel is van een normaal verouderingsproces weten we dat structureel overgewicht een risico is voor het ontwikkelen van artrose. Overgewicht brengt naast meer druk op de gewrichten ook vaker aandoeningen zoals diabetes of een verhoogd cholesterol met zich mee. Deze aandoeningen hebben een grote invloed op het ontwikkelen van artrose in onze gewrichten. Ook heeft roken een negatieve invloed op het verkrijgen van artrose gerelateerde klachten. We zien bij mensen die roken meer artrose dan bij leeftijdsgenoten die niet roken.
De fysiotherapeutische behandeling van artrose
In de behandeling van artrose zijn er verschillende opties mogelijk. De behandeling is er met name op gericht om de functie van het gewricht te verbeteren. Dit wil zeggen de beweeglijkheid, kracht en het uithoudingsvermogen te verbeteren.
Ook is voorlichting en advies ontzettend belangrijk. Wanneer er voor het eerst sprake is van de diagnose artrose kan er veel op je afkomen. Het is belangrijk om een goed inzicht te hebben in het verloop van de klachten maar ook de verschillende mogelijkheden die er nog zijn. De fysiotherapeut heeft over het algemeen meer tijd om met de persoon in gesprek te gaan en te adviseren over het klachtenbeeld in vergelijking met de huisarts of medisch specialist.
Fysiotherapie bij artrose bestaat uit het informeren en coachen van de persoon. Zo zullen onderwerpen als werk, sport en vrije tijd maar ook leefstijl aan bod komen. Denk hierbij aan onderwerpen als voeding, slaap, stress, afvallen en mogelijk ook roken. Daarnaast zal actief gewerkt gaan worden door middel van oefentherapie. Dit heeft als doel de beweeglijkheid van het gewricht te verbeteren en de belastbaarheid of wel de kracht te vergroten. Onderzoek laat zien dat fysiotherapie in veel gevallen kan bijdragen aan een betere functie en een hogere ervaren kwaliteit van leven bij klachten van artrose.
Misschien denk je juist dat oefeningen nadelig uitpakken bij artrose klachten, dat het gewricht alleen nog maar meer zal slijten. Dit is zeker niet het geval. Onderzoek laat zien dat mensen met artrose juist heel veel voordeel hebben van oefentherapie. Het is zelfs zo dat oefentherapie de meest effectieve manier is om pijnklachten van artrose tegen te gaan.
Waar richten we ons met name op bij Vief Leven met artrose?
Range of motion(ROM)
De range of motion van een gewricht staat voor het vermogen om te bewegen in het gewricht binnen bepaalde richtingen. Wanneer we trainen op ROM zoeken we op een verantwoorde manier de grenzen van een gewricht op om de beweeglijkheid van het gewricht te behouden of zelfs te vergroten. Een belangrijk punt is de strekking van de heup of knie bij artrose klachten. Wanneer je niet goed kunt strekken heeft dit een negatieve invloed op het looppatroon. Dit geeft vaak klachten en zorgt ervoor dat een gewricht geïrriteerd raakt. Wanneer je deze oefeningen regelmatig doet kan een gewricht zoals de knie of heup weer beter bewegen.
Krachttraining bij artrose
Het trainen van de spieren van de heup of knie bij artrose klachten kan zorgen voor een vermindering in pijn. Sterke spieren ondersteunen de gewrichten die aangedaan zijn door artrose. Ook zorgt krachttraining voor een verminderd risico op botbreuken. Mensen die regelmatig aan krachttraining doen hebben over het algemeen een betere botdichtheid. Hierdoor neemt het risico op een breuk na bijvoorbeeld een vervelende val af.
Conditie verbeteren
Trainen om de conditie te verbeteren zal een positieve bijdrage leveren aan het verminderen van artrose klachten. Wanneer de conditie verbeterd, raak je minder snel vermoeid. Zo kom je makkelijker de dag door en zijn activiteiten zoals lang wandelen of fietsen beter vol te houden. Ook zien we dat conditietraining helpt om makkelijker lichaamsgewicht te verliezen. Voorbeelden van deze training zijn wandelen, fietsen, crosstrainer of zwemmen.
Pijnmanagement
Dit is vaak voor mensen de meest belangrijke pijler. En terecht ook. Wanneer het gaat om pijndemping zien we dat in veel gevallen fysiotherapie goed werkt om pijn te verminderen en niet onder doet voor medicatie. Aangezien medicatie ook nog wel eens negatieve effecten kan hebben gaat de voorkeur uit naar fysiotherapie in plaats van medicatiegebruik. Hiermee zouden we een significante verlaging van zorgkosten kunnen bewerkstelligen maar mogelijk ook de kostbare tijd van specialisten kunnen besparen.
Stel een gericht plan op!
Meerdere wetenschappelijke studies laten een positief effect zien wanneer mensen zich gaan bezighouden met oefentherapie. Maar let wel op iedereen is anders. Beweging kan zeker bijdragen aan klachtenvermindering bij mensen met bijvoorbeeld knie- of heup artrose, maar dit moet wel op de juiste manier worden ingericht. Het is dus van belang dat je onder de begeleiding van een ervaren fysiotherapeut aan de slag gaat.
Heb je vragen naar aanleiding van deze blog? Stel ze gerust!
Ruben Luijkx
Founder Vief leven
Als oprichter van Vief leven met artrose en ondernemer in de zorg ben ik vastberaden om een positieve impact te hebben op de maatschappij met het bieden van mensgerichte zorg. Met Vief leven met artrose streven we naar laagdrempelige fysiotherapie met een hoge kwaliteit en toegankelijk voor iedereen.
Ik geloof sterk in het begrijpen van de unieke doelen en behoeften van mensen met artrose gerelateerde klachten. Vief leven is een vetrouwde omgeving waarin deze doelstellingen behaald kunnen worden.
Vief Leven
Met Vief Leven willen we mensen met artrose voorzien van kracht en kennis om zo weer grip te krijgen op hun eigen gezondheid en vrijheid in het leven.